Yazar menajeri veya yazar ajanı kimdir?
Yazar menajeri veya yazar ajanı kimdir? Ne iş yapar? Türkiye’de bu işi hakkıyla yapanlar var mı? Yazar menajeri veya yazar ajanı olmanın handikapları neler? Editörler yazar menajerliği yapabilir mi?
Pek çok yazar haklı olarak imza günlerinin, tanıtım yapmanın, dağıtımcılarla yaşanan sorunları çözmenin peşinden koşmak istemez. Kitaplarının daha çok okura ulaşması için bir yazar menajeri veya ajanıyla çalışması bu yüzden kulağa çok hoş geliyor.
ABD ve Avrupa’da ünlü yazarlar hatta işe yeni başlayan yazarlar bile menajer kullanıyor. Peki Türkiye’de durum nasıl?
Bunu anlatmadan önce gelin önce bir yazar menajerinin ne iş yaptığına bakalım. Bir yazar menajeri yazarın, yayıncının, okurun hangi ihtiyaçlarını karşılar?
Yazar menajerleri kimdir ve ne iş yapar?
* Yazarların aklında pek çok roman, öykü veya farklı dallarda kitap projesi olabilir. Yazar menajeri okurun, yayınevinin beklentilerine veya yazarın karakterine göre bir değerlendirme yaparak yazarla ileride yazması gereken kitaplar konusunda istişare eder.
Bir editör olarak ben de pek çok yazarın uzun vadeli planlama yapmadığını görüyorum. Oysa yazarın çıkartmak istediği kitapların listesini yapmak, bu listede bir öncelik sıralaması oluşturmak, bunun zamanlamasını planlamak çok değerli.
Yazar menajerleri yazarın gelecek planlarını çizmesine yardımcı olur, çıkaracağı kitaplar konusunda yazarla ortak kararlar alır.
* Türkiye’de farklı yetenek setlerinde hizmet veren yazar menajerleri var. Eğer yazar menajerinin içerikle ilgili yetenek seti gelişkinse yazar kitabını hazırlarken fikirlerini söyler.
* Yazarın çalışmak isteyebileceği yayınevleriyle görüşür, telif ve imkan pazarlığı yapar. Yazarın başka yayınevine transfer olma süreçlerini yönetir. Yayınevlerinden daha yüksek telifler almaya çalışır. İmkan pazarlığından da kastım, kitabın satış mecralarının çoğaltılması, görünürlüğünün arttırılması gibi detayların sözleşmeye eklenmesini ve takibini kapsıyor.
* Film veya dizi uyarlamaları yapılması da yazara kazandırır. Menajer yazarın bu konuda beklentisi varsa, yapımcılarla görüşüp bu konudaki organizasyonu üstlenir.
* En önemlisi de yazar menajeri yazarın tanıtım, pazarlama, satış faaliyetlerini yürütür.
Türkiye’de bu işi hakkıyla yapanlar var mı?
Yazar menajeri yazınca Google’da çıkan rakamlar karşısında şapkam uçtu. Doğrusu bir tek Barbaros Altuğ’u biliyorum. O da Latife Tekin, Murathan Mungan gibi satış adetleri yüksek yazarlarla çalışıyor. Yaptığı işi anlatan epeyce eski bir söyleşisini buldum. Tıklayıp detaylarını okuyabilirsiniz.
Bahsedebileceğim bir diğer isim Nermin Mollaoğlu’nun kurduğu Kalem Ajans olabilir. Türkçe kitapların yurt dışında tanıtılması için çalışmalar yapan en aktif kurum denebilir Kalem Ajans için…
Tabii Barbaros Altuğ ile Kalem Ajans’ın verdiği hizmetleri karşılaştırmak doğru bir yaklaşım değil. Kesişim kümeleri olsa da verdikleri hizmetler farklı. Kalem Ajans ile ilgili bu röportajı okuyabilirsiniz.
Bunun dışında piyasada bu isimle hizmet veren, kapı kapı kitap satan veya kitap tezgahtarlığından yetişen emekçiler de var. Yayınevleri, dağıtımcı, kitapçı çevrelerini tanıdıklarını ve kitapların pazarlamasını, tanıtımını iyi yaptıklarını söylüyorlar.
Ülkemizde 3000’den fazla yayımcı, binlerce kitapçı olduğu için onların yaptığı işlerle ilgili fikir yürütmem zor. Bu kişiler daha çok satış ayağını organize ediyor.
Yazar menajeri veya yazar ajanı olmanın handikapları neler?
Yeri gelmişken söyleyeyim. Yazarlardan aldığım geri bildirimler çok üzücü olabiliyor. Çünkü ücretli kitap bastığını iddia edip yayıncılıktan hiç anlamayan, bu işleri ticarete dökmüş, yazarlara umut vererek onları sömüren çok insan var. Buna, “Kitabını çok iyi sattıracağım” diyen yazar menajerleri de dahil.
İşi gerçekten hakkıyla yapan yayıncılar, yazar menajerleri hatta editörler de bazen bu yüzden itham altında kalıyor. Gerek yayıncı seçerken gerek yazar menajeri seçerken çok dikkatli olmak şart.
Bu neden böyle ve çözümü var mı? Meseleye biraz daha yakından bakalım.
1-Az okuyoruz
Ülkemizde bir ölçek sorunu var. Yüksek satış rakamları yakalayan çok az sayıda yazara sahibiz. Yani yazar cebinden menajere ödeme yapmıyorsa, menajerin yazarın sattığı kitap üzerinden kazanması çok az sayıda kişi için mümkün.
Çok kitap okunan ülkelerde nüfus az olsa bile satılan kitap adedi yüksek, yani attığınız taş ürküttüğünüz kurbağaya değiyor. Oysa ülkemizde kitap okuma alışkanlığı o kadar düşük ki! Pek çok ülkede devlet yazarları destekliyor, ilk 1000 kitabı satın alıyor, kütüphanelerde bulunduruyor. Türkiye’de böyle bir politika da yok.
2- Uzmanlık alanı çok dağınık
Yukarıda bahsettiğim başlıklarda bir kişinin uzman olması zor. Tüm tanıtım enstrümanları farklı uzmanlık gerektiriyor. Yani halkla ilişkiler, sosyal medya, etkinlik yönetimi (konuşma organizasyonları, imza günleri vs.) sözleşmeler konusunda fikir beyan edebilmek, kitapçı-dağıtım takibi, reklam yönetimi vs. Mesela bir yazar menajeri pazarlık yapmakta iyi olabilir ama sosyal medyadan anlamayabilir. Kitapçı çevresi vardır ama içerik açısından yazarı yönlendiremez gibi…
Hepsine ayrı uzman atamak ise astarı yüzünden pahalıya gelen bir iş. Öte yandan bu çalışmalar yapılmazsa kitaplar az satmaya devam edecek. Sözün özü netameli bir iş yazar menajerliği….
Editörler yazar menajerliği yapabilir mi?
Yazarın planlama ve içerik düzenlemesi bölümünü editörler üstlenebiliyor. Ben de yazarla uzun erimli planlama yaparak başlamayı seviyorum. Yayınevi seçimi, tanıtım konusunda da editörlerin önerileri olabiliyor.
Yazarlara tavsiyem, bir yazar menajeriyle çalışacaklarsa, beklentilerini doğru ortaya koymaları, bu beklentilere cevap verebilecek doğru kişiyi seçmek için iyi araştırma yapmaları… Eğer mümkünse yazar menajerinin daha önce hangi yazarlarla çalıştığını araştırıp bu yazarlarla görüşerek yazar menajerinin etkinliğini ölçmeleri…
Sizin bu konuda tecrübeniz var mı? Varsa bana e-posta ile gönderir misiniz? Linkedin, Twitter, İnstagram, Facebook hesaplarımdan da bana ulaşabilirsiniz.
Fotoğraf: pixabay
